هر آنچه که باید در مورد اپیکواکتومی (apicoectomy) بدانید

اپیکواکتومی (apicoectomy) یک نوع جراحی دهان است که هم در بزرگسالان و هم در کودکان انجام می شود. هدف از انجام این جراحی، نجات دندان های آسیب دیده و جلوگیری از مشکلات جدی تر است. به اپیکواکتومی، جراحی قطع انتهای ریشه (root end surgery) نیز گفته می شود. زیرا در این پروسه، نوک ریشه قطع می شود و به همراه بافت های اطرافش برداشته می شود. به آن جراحی اپیکال (apical surgery) هم می گوییم.

اگر دندانپزشک متخصص درمان ریشه تشخیص بدهد که به جراحی اپیکواکتومی نیاز دارید، احتمالا به این دلیل است که قبلا برای همین دندان پروسه عصب کشی را انجام داده اید ولی نتیجه مطلوبی نداشته است. در واقع پس از انجام عصب کشی، در اطراف نوک ریشه دندان و جایی که به استخوان فک می رسد، التهاب ایجاد شده است.

در ادامه این مقاله، به پروسه اپیکواکتومی بیشتر می پردازیم و مزایا و معایب آن را بررسی می کنیم.

اپیکواکتومی چیست؟

جراحی اپیکواکتومی معمولا توسط دندانپزشک متخصص درمان ریشه انجام می شود.

اپیکواکتومی برای چه انجام می شود؟

این جراحی در کسانی انجام می شود که قبلا پروسه عصب کشی را برای یک دندان انجام داده اند ولی برای نجات دندان کافی نبوده و توانسته از ایجاد مشکلات جدی تر جلوگیری کند. در مواردی، نگرانی هایی از جانب آناتومی نوک ریشه دندان وجود دارد. برای مثال، ممکن است ریشه یک دندان به ریشه دندان کناری خیلی نزدیک باشد. در این حالت، اپیکواکتومی می تواند از ایجاد مشکلات جدی تر جلوگیری کند.

اگر پس از انجام معاینه، دندانپزشک متخصص به شما پیشنهاد انجام اپیکواکتومی را داد، بدین معنا است که اگر این پروسه را انجام ندهید، ممکن است دندان شما از دست برود. در این صورت، باید جای خالی دندان را با بریج (bridge)، دنچر پارسیل (partial denture) و یا ایمپلنت پر کنید تا دندان های اطراف جابه جا نشوند.

آیا این پروسه دردناک است؟

جراحی ریشه دندان نسبت به عصب کشی، کمی تهاجمی تر است. دوران نقاهت آن طولانی تر و با درد بیشتری همراه است. برای انجام جراحی، بیمار تحت بی حسی موضعی قرار می گیرد تا دردی را حس نکند.

پس از اتمام پروسه، کمی درد و التهاب طبیعی است. با گذشت چند روز، میزان درد به صورت خود به خود کمتر می شود. می توانید برای کاهش درد و ناراحتی از دارو های مسکن ضد درد استفاده کنید.

اپیکواکتومی

جراحی اپیکواکتومی چگونه انجام می شود؟

مراحل جراحی به صورت زیر است:

• قبل از شروع جراحی، شما تحت بی حسی موضعی قرار می گیرید تا در حین انجام پروسه، دردی احساس نکنید.
• دندانپزشک متخصص برشی در لثه ایجاد می کند و بافت نرم را کنار می زند تا به ریشه دندان مورد نظر برسد. معمولا چند میلی متر از ریشه قطع می شود و بافت های عفونی اطراف ریشه نیز، برداشته می شود.
• پس از برداشتن نوک ریشه، کانال های داخل دندان تمیز می شوند و دوباره پرکردگی هایی داخل آن ها قرار می گیرد تا از عفونت جلوگیری شود.
• در انتها، لثه ها بخیه می خورند تا بهبود یابند. استخوان فک در اطراف پرکردگی انتهای ریشه بهبود پیدا می کند. در حین انجام پروسه، نباید درد زیادی حس کنید.

جراحی ریشه دندان بین 30 تا 90 دقیقه طول می کشد. زمان مورد نیاز برای بهبودی کامل از جراحی، به موقعیت قرارگیری دندان و پیچیدگی ساختمان ریشه بستگی دارد.

اپیکواکتومی

دوران بهبودی پس از جراحی اپیکواکتومی

با از بین رفتن اثر بی حسی، ممکن است کمی حس درد و ناراحتی داشته باشید که به مرور زمان و به صورت خود به خودی از بین می رود. پس از گذشت چند روز می توانید همه فعالیت های روزانه خود را از سر بگیرید.

امکان دارد دندانپزشک برای مبارزه با عفونت یا پیشگیری از آن، آنتی بیوتیک هایی را برای شما تجویز کند. همچنین، می توانید برای کاهش درد از دارو های مسکن ضد درد استفاده نمایید.

بخیه پس از گذشت حدود یک هفته، کشیده می شوند. زمانی که بخیه ها در دهان هستند، باید با دقت بیشتری مسواک بزنید و نخ دندان بکشید.

درصد موفقیت جراحی ریشه دندان

امروزه، جراحی ریشه دندان پروسه رایجی است. آمار ها نشان می دهند که در 5 سال نخست پس از انجام جراحی، حدود 97 درصد افراد راضی بودند و پروسه موفقیت آمیز بوده است. اپیکواکتومی روشی موثر برای نجات دندان و از بین بردن عفونت آن است. این پروسه می تواند دیگر مشکلات ریشه را نیز حل کند.

خطرات و مشکلات ناشی از این پروسه

در موارد بسیار نادر ممکن است با انجام اپیکواکتومی، عفونت بد تر شود و اعصاب دندان آسیب ببینند. اما این مشکلات معمولا به وجود نمی آیند. به علاوه، هر پروسه درمانی می تواند یکسری مشکلات را به وجود بیاورد که دلیل بر موثر بودن آن نیست.

شکست پروسه جراحی

اگر علائم عفونت از بین نرود و یا دندان به خوبی بهبود پیدا نکند، به این معنی است که اپیکواکتومی درست عمل نکرده است. این اتفاق به ندرت رخ می دهد؛ مخصوصا اگر دندانپزشک متخصص ماهر و با تجربه باشد.

علت اصلی عدم موفقیت جراحی ریشه دندان، وجود فاصله ای در پرکردگی انتهای ریشه است. اگر فاصله ای ایجاد شده باشد، باکتری ها دوباره به داخل دندان نفوذ پیدا می کنند.

اپیکواکتومی

کلام آخر

همانطور که گفته شد، اپیکواکتومی یک جراحی دهانی رایج است. زمانی انجام می شود که عصب کشی دندان، نتیجه مطلوبی نداشته است. همچنین، انجام اپیکواکتومی از ایجاد مشکلات جدی تر جلوگیری می کند.

اپیکواکتومی زمانی انجام می شود که عصب کشی دندان موفقیت آمیز نبوده و دندان همچنان در خطر از دست رفتن است. در چنین مواردی، معمولا در اطراف ریشه دندان عفونت وجود دارد. توجه داشته باشید که اگر جراحی ریشه دندان انجام نشود، دندان به احتمال خیلی زیاد از دست می رود. بنابراین اگر دندانپزشک متخصص آن را پیشنهاد داد، بهتر است این پروسه را انجام دهید.

انجام اپیکواکتومی را به تعویق نیندازید. عفونت اطراف یک دندان می تواند به سرعت گسترش پیدا کند و مشکلات جدی تری به وجود بیاورد.