چگونه می توان دنچر یا ایمپلنت مناسب را انتخاب کرد؟

زمانی که می خواهید یک یا چند دندان از دست رفته را جایگزین کنید، چند انتخاب دارید؛ از جمله دنچر ها (dentures) و ایمپلنت ها (implants). انتخاب روش درست و مناسب به عوامل متعددی از جمله هزینه، سلیقه و میزان سلامتی استخوان فک و سایر دندان های شما بستگی دارد.

دنچر ها (dentures) و ایمپلنت های دندان (implants)، هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. بنابراین، بهتر است قبل از انجام هر کاری، با دندانپزشک خود مشورت کنید. همچنین، علاوه بر دنچر ها و ایمپلنت ها، روش های دیگری مانند بریج دندان (dental bridge) وجود دارد.

دنچر ها و ایمپلنت ها در نهایت یک هدف را دنبال می کنند:

• هر دو در جویدن غذا به شما کمک می کنند. ممکن است بدون کمک آن ها قادر به خوردن غذا نباشید.
• هر دو در حفظ و سالم نگه داشتن عضلات صورت مشارکت دارند.
• هر دو باعث بهبود تکلم می شوند.
• هر دوی آن ها اعتماد به نفس فرد را افزایش می دهند.

البته، تفاوت های بارزی میان این دو روش وجود دارد. در ادامه به برخی از مزایا و معایب این دو روش بیشتر می پردازیم.

ایمپلنت دندانی ثابت یا دندان مصنوعی

پروسه گذاشتن دنچر و ایمپلنت در دهان

ایمپلنت ها

برای جایگذاری ایمپلنت،استخوان فک باید به اندازه ای سالم باشد که پیچ هایی را که در آن قرار می گیرند، تحمل کند. ایمپلنت های دندان در سال های اخیر بسیار محبوب شده اند؛ مخصوصا در افراد بین 55 تا 64 سال. در پروسه جایگذاری ایمپلنت، ابتدا ریشه آسیب دیده برداشته می شود. سپس، دندانپزشک سوراخی را در استخوان فک ایجاد می نماید. ریشه مصنوعی فلزی که پست (post) نامیده می شود، در داخل استخوان قرار می گیرد. در بالای پست، روکش یا همان دندان مصنوعی جایگذاری می شود. البته، ابتدا باید مدتی صبر کرد تا استخوان در اطراف پست رشد پیدا کند و بعد، روکش روی ریشه قرار داده شود.

حدود چند ماه طول می کشد تا استخوان در اطراف ایمپلنت رشد کند و پست در جای خود محکم و ثابت شود. پس از چند ماه، پست آماده دریافت اباتمنت (abutment) می شود. اباتمنت به قطعه ای گفته می شود که روکش روی آن قرار می گیرد. برخی اوقات، هنگام قرار دادن ایمپلنت در استخوان فک، اباتمنت نیز نصب می شود.

مرحله آخر، گذاشتن روکش یا همان دندان مصنوعی است. رنگ دندان مصنوعی مطابق با رنگ دیگر دندان های فک انتخاب می شود. روکش بر روی اباتمنت قرار می گیرد.

دنچر ها (dentures)

دنچر ها، دندان های مصنوعی متحرکی هستند که به صورت اختصاصی برای دهان شما ساخته می شوند. سالم بودن یا نبودن لثه ها تاثیری در وضعیت دنچر ها ندارد. دنچر ها ممکن است به صورت ست کامل باشند که همه دندان ها را جایگزین می کنند و یا اینکه جای یک یا چند دندان را پر می کنند. به نوع دوم، دنچر پارسیل (partial denture) گفته می شود.

برای ساخت دنچر ها، ابتدا قالبی از لثه های فک پایین و بالا تهیه می شود. قبل از ساخته شدن دنچر، دندانپزشک وضعیت بایت (bite) شما را بررسی می کند و دندان های فک بالا و پایین را از لحاظ هم ترازی می سنجد. دنچر باید به گونه ای ساخته شود که اختلالی در جویدن و سخن گفتن ایجاد نکند. سپس، طرح اولیه ای از دنچر ها در آزمایشگاه ساخته و برای دندانپزشک فرستاده می شود. دندانپزشک دنچر را در دهان شما قرار می دهد و آن را تنظیم می کند. سپس، دنچر دوباره به آزمایشگاه فرستاده می شود تا مدل نهایی آن ساخته شود.

دنچر ها به گونه ای ساخته می شوند که مانند دندان های طبیعی به نظر بیایند. دنچر ها به کمک چسب مخصوصی به لثه ها می چسبند.

ایمپلنت دندانی ثابت یا دندان مصنوعی

هزینه های دنچر در مقایسه با ایمپلنت دندان

ایمپلنت های دندانی گران قیمت تر از دنچر ها هستند. به طور کلی، عوامل متعددی در میزان هزینه ها نقش دارند. برای اطلاعات دقیق تر می توانید از دندانپزشک خود سوال کنید.

نگهداری دنچر ها در مقایسه با ایمپلنت ها

در نگهداری از ایمپلنت ها، باید با آن ها مثل دندان های طبیعی رفتار بکنید. در نتیجه، باید حداقل روزی دو بار مسواک بزنید و نخ دندان بکشید. هر شش ماه یک بار نیز، بهتر است برای انجام چکاپ به دندانپزشک مراجعه کنید. اگر می خواهید که دنچر ها برای مدت طولانی سالم باقی بمانند، باید روزانه وقت بیشتری را صرف نگهداری از آن ها بکنید. نباید در طول شب و در هنگام خواب از آن ها استفاده کنید. باید هر شب دنچر ها را در آب یا محلول تمیز کننده مخصوص بگذارید.

برای تمیز کردن دنچر ها، باید پس از خوردن غذا آن را از دهان خود خارج کنید و با مسواک آن را تمیز بکنید. همچنین اگر ماده چسبنده بر روی لثه هایتان باقی مانده باشد، باید آن را پاک نمایید. از آن جایی که بایت به مرور زمان تغییر می کند، باید هر چند ماه یک بار دنچر را مجددا تنظیم کنید.

پیچیدگی ها و مشکلات ناشی از دنچر ها در مقایسه یا ایمپلنت

ایمپلنت های دندانی معمولا راه حلی بی خطر و موثر برای جایگزینی دندان های از دست رفته هستند. اما، ممکن است برخی مشکلات و پیچیدگی هایی را به وجود بیاورند. برای مثال، امکان بروز عفونت و مشکلات مکانیکی وجود دارد. به طور کلی، حدود 5 تا 10 درصد از ایمپلنت ها دچار مشکل می شوند.

از رایج ترین مشکلات و پیچیدگی ها، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• محکم و ثابت نبودن دنچر ها در جای خود
• ایجاد زخم ها و جراحات کوچک بر روی لثه ها

ایمپلنت دندانی ثابت یا دندان مصنوعی

تصمیم گیری در مورد دنچر ها و ایمپلنت های دندانی

زمانی که می خواهید برای سلامتی دندان های خود تصمیم بگیرید، به موارد زیر توجه کنید:

سن

از آن جایی که ایمپلنت ها راه حل دائمی تری هستند، کسانی که 60 سال یا کمتر سن دارند معمولا این روش را انتخاب می کنند. افرادی که سن بسیار بالایی دارند، معمولا روش های تهاجمی مانند جایگذاری ایمپلنت را نمی پسندند و از دنچر ها استفاده می کنند.

تراکم استخوان

برای جایگذاری ایمپلنت، استخوان فک باید از سلامت نسبی برخوردار باشد تا بتواند پست را محکم و ثابت نگه دارد. اگر فردی در اثر آسیب، کهولت سن، بیماری لثه یا از دست دادن دندان، دچار تحلیل استخوانی شده باشد، معمولا نمی توان جایگذاری ایمپلنت را برای او انجام داد.

می توان از پیوند استخوان برای تقویت تراکم آن ها استفاده کرد. اما این روش بسیار هزینه بر و تهاجمی است.

عملکرد و احساس

امکان دارد فرد با ایمپلنت احساس راحتی بیشتری نسبت به دنچر ها داشته باشد و راحت تر بتواند مواد غذایی را بجود. البته، بر اساس تحقیقات انجام شده، افرادی که از ادغام این دو درمان استفاده می کنند، بیشترین احساس رضایت را دارند.

بهداشت

اگر زمان یا حوصله کافی برای نگهداری از دنچر ها را ندارید، بهتر است از ایمپلنت های دندانی بهره ببرید. نگهداری از ایمپلنت ها آسان تر است.

ایمپلنت دندانی ثابت یا دندان مصنوعی

روش های درمانی دیگر

ایمپلنت ها و دنچر ها تنها دو روش برای جایگزینی دندان های از دست رفته هستند. از دیگر روش های درمانی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

بریج دندانی (dental bridge)

اگر یک یا چند دندان خود را از دست داده اید، بریج دندانی می تواند روش مناسبی برای پر کردن فضای خالی دندان های از دست رفته باشد. به بریج، دنچر پارسیل دائمی (fixed partial denture) گفته می شود. بریج برای ثابت ماندن، به دندان های مجاور خود متصل می شود.

دنچر پارسیل موقت (temporary partial denture)

دنچر های پارسیل موقت یا فلیپر ها (flipper)، متحرک هستند و به ریتینر (retainer) شباهت دارند. این دنچر ها ظاهر لبخند را زیبا می کنند و در صورت نیاز، به راحتی می توان آن ها را برداشت. این روش، هزینه نسبتا کمی دارد. افرادی که منتظر دریافت ایمپلنت یا بریج هستند، از این نوع دنچر ها استفاده می کنند.

کلام آخر

برای انتخاب میان دنچر ها یا ایمپلنت باید سلیقه خود و توصیه دندانپزشک را در نظر بگیرید. با اینکه ایمپلنت ها هزینه بسیار زیادی دارند، عمر طولانی هم دارند و تا 20 سال عمر می کنند. در انتخاب پروتز دندانی مناسب، باید به خواسته ها و سلیقه خود توجه داشته باشید.