بیماری لثه چیست و چه علائمی دارد؟

دهان در معرض باکتری‌ها و بیماری‌های مختلفی قرار دارد که روی دندان‌ها و لثه تاثیر مستقیمی می‌گذارند. بیماری‌های لثه، بافت لثه را تحت تاثیر قرار داده و موجب ایجاد عارضه‌هایی در آن می‌شوند. لثه به عنوان یک عضو حیاتی در دهان است که توجه به آن به اندازه دندان‌ها اهمیت دارد. از آنجایی که بیماری‌های لثه شامل موارد مختلفی می‌شود، سوال پیش می‌آید که بیماری لثه چیست و چه علائمی دارد؟ اگر دچار عارضه‌ای ناخوشایند روی لثه‌های خود شده باشید، حتما به دنبال پاسخ به این سوال خواهید بود.

بیماری لثه شامل چه مواردی است؟

بیماری لثه شامل انواع مختلفی بوده که شناخت هر یک از این بیماری‌ها در درمان سریع بسیار کمک کننده است. از انواع مختلف بیماری لثه می‌توان به موارد گفته شده در ادامه مقاله اشاره کرد.

پریودنتال

پریودنتال یکی از بیماری‌های رایج لثه است. این بیماری بر اثر عفونت لثه و استخوان‌های اطراف آن رخ می‌دهد. تجمع باکتری‌ها سبب ایجاد پریودنتال در لثه می‌شوند که در نتیجه متورم شدن و خون‌ریزی از لثه‌ها را به همراه دارد.

سیاه شدن لثه ها

اگر در لثه خود تغییر رنگ ناگهانی مانند سیاهی لثه‌ها را مشاهده کردید، نشان دهنده بیماری در لثه‌ها است. سیاه شدن لثه به دلایل متعددی رخ می‌دهد. عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، سیگار کشیدن، مصرف برخی داروها و… موجب بروز این اتفاق در لثه‌ها می‌شود. موارد زیر می‌توانند با سیاه یا تیره شدن لثه شده که جهت تشخیص نوع بیماری حتما باید به پریودنتیست مراجعه کنید.

• ملانین: رنگدانه‌های تیره یا ملانین‌ها با انباشته شدن در لثه سبب تغییر رنگ آن می‌شوند.
• سیگار کشیدن: ملانوسیت نام سلول‌های تولیدکننده رنگدانه‌های مو، چشم و پوست است که توسط نیکوتین تحت تاثیر قرار می‌گیرد و افزایش تولید ملانین را به همراه دارد.
• استفاده از برخی داروها: داروهای ضد افسردگی و برخی داروها مانند مینوسیکلسن باعث بی‌رنگ شدن و تجمع رنگدانه‌ها در بافت‌ها می‌شوند.
• آمالگام: برای درمان و پر کردن دندان‌های پوسیده از ماده‌ای به نام آمالگام استفاده می‌شود که اگر ذرات آن از محدوده اصلی خارج شوند، با نفوذ در بافت لثه سبب تغییر رنگ آن خواهد شد.
• بیماری التهاب لثه و نکروز: بیماری نکروز یک بیماری عفونی است که لایه نازک استخوانی فک و بافت‌های نگهدارنده دندان و لثه را از بین می‌برد. علاوه بر عدم رعایت بهداشت دهان، استفاده از دخانیات و استرس، مواردی چون ایدز و بیماری‌های عفونی نیز می‌توانند سبب ایجاد نکروز شوند‌.
• بیماری آدیسون: بیماری آدیسون با تحت تاثیر قرار دادن غدد ترشح فوق کلیوی، مانع از ترشح کافی آن‌ها می‌شود که ایمنی خود بدن مهم‌ترین دلیل ایجاد این بیماری است.

سفید شدن لثه ها

علاوه ‌بر سیاه شدن لثه‌ها، سفیدی لثه‌ها نیز نشان دهنده بیماری در آن‌ها است. عوامل متعددی سبب تغییر رنگ لثه از صورتی به سفید می‌شود که در صورت مشاهده هرگونه علائمی، مراجعه به یک متخصص جراحی لثه امری اجتناب ناپذیر خواهد بود. عدم توجه به این امر ممکن است باعث بروز سرطان دهان شود. از جمله دلایل سفید شدن لثه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• لکوپلاکی لثه: لکوپلاکی لثه از جمله بیماری‌هایی است که بر اثر مصرف بیش از حد سیگار و دخانیات رخ می‌دهد. این بیماری در صورت پیشرفته شدن ممکن است تبدیل به سرطان دهان شود. البته در هنگام تشکیل این لکه‌ها دردی احساس نمی‌کنید لکوپلاکی لثه از جمله بیماری‌هایی است که برای درمان حتما باید به پزشک متخصص مراجعه کرد.
• کم خونی: کم‌خونی معمولا به دلیل کمبود آهن و ویتامین B12 رخ می‌دهد. کم‌خونی موجب رنگ پریدگی پوست می شود. این رنگ پریدگی ممکن است در لثه‌ها نیز ظاهر شود. بنابراین کم رنگ شدن لثه‌ها ممکن است به دلیل کم‌خونی نیز باشد.
• جینجیویت(ژنژیویت): از دیگر بیماری‌هایی که در اثر تجمع باکتری‌ها رخ می‌دهد، جینجیویت نام دارد. این بیماری معمولا به دلیل عدم رعایت بهداشت دهان و دندان بروز می‌دهد. افراد مبتلا به این بیماری دچار قرمزی، التهاب و سوزش در لثه‌ها می‌شوند.

آبسه دندان

ممکن است در اطراف ریشه دندان غده‌ای چرکی و عفونی تشکیل شود که آبسه نام دارد. آلودگی‌های دهان تحت تاثیر عوامل مختلف مانند دندان‌های ترک خورده یا پوسیدگی شدید دندان ایجاد می‌شوند و در نهایت بیماری آبسه را به همراه دارند‌. آبسه عموما مدتی پس از پوسیدگی دندان به وجود می‌آید که آسیب رساندن به مینا و عاج دندان از عوارض این بیماری در لثه است.

عقب رفتگی لثه

در برخی مواقع با بالا رفتن سن، لثه‌ها از بین رفته یا به عقب رانده می‌شوند. به همین سبب ریشه دندان ممکن است در معرض دید قرار گیرد. در این صورت شرایط پوسیدگی دندان فراهم شده و ایجاد عفونت را به همراه خواهد داشت. از این رو پس از مشاهده عقب رفتگی لثه باید به متخصص مراجعه کرده و باعث کاهش یا توقف روند آن شد.

بیماری لثه

چه عواملی بیماری لثه را رقم می زند؟

بیماری لثه معمولا به دلیل عدم رعایت بهداشت دهان و دندان رخ می‌دهد. با رعایت نکردن بهداشت، جرم و پلاک‌های دندانی ایجاد شده، موجب عفونت و التهاب لثه می‌شوند. توجه داشته باشید که التهاب لثه معمولاً موجب ایجاد درد نخواهد شد. اگر التهاب و عفونت لثه به موقع درمان نشود، به سطح زیرین لثه نفوذ کرده و سبب تخریب استخوان‌های فک می‌شوند.

آیا بیماری لثه قابل پیشگیری است؟

یکی از بهترین راه‌ها برای پیشگیری از بیماری لثه، رعایت بهداشت دهان و دندان به بهترین شکل ممکن است. توجه به توصیه‌های دندان‌پزشک و استفاده از مسواک، دهان‌شویه و نخ دندان امری ضروری است. مسواک باید هر 3 ماه یک بار تعویض شود. استفاده از یک مسواک برقی مناسب همراه با خمیر دندان حاوی فلوراید ایجاد جرم و پلاک را به حداقل می‌رساند. از دیگر روش‌های پیشگیری از بیماری لثه می‌توان به استفاده از نخ دندان حداقل یک بار در روز اشاره کرد که مانع از ایجاد پلاک و جرم میان دندان‌ها می‌شود.

از آنجایی که برخی از بیماری‌های لثه بدون درد و علائم خاصی هستند، تشخیص آن‌ها توسط ما دشوار است. بنابراین مراجعه مرتب به دندان‌پزشک نقش مهمی در کاهش ابتلا به بیماری‌های لثه دارد. دندان‌پزشک می‌تواند با رفع نقایص دندانی و ترمیم از عفونت لثه جلوگیری کند. همچنین برای جلوگیری از عفونت لثه باید از سیگار کشیدن و مصرف بیش از حد قند و شکر خودداری کنید. توجه داشته باشید که حتی با وجود مراقبت‌های بسیار و استفاده مداوم از مسواک، نخ دندان و رعایت بهداشت ممکن است به بیماری‌های لثه دچار شوید. انتخاب یک دندان‌پزشک مجرب می‌تواند از تبدیل التهاب و عفونت لثه به بیماری‌های جدی‌تر جلوگیری کند.

بیماری لثه

توصیه‌های لازم برای جلوگیری از بیماری لثه

بیماری لثه نیز همچون بیماری‌های دیگر با رعایت بهداشت و نکاتی قابل پیشگیری است. همچنین در مواقعی که فرد دچار بیماری‌های لثه شده و بیماری او در مراحل ابتدایی قرار دارد، با رعایت نکات بهداشتی و کمک گرفتن از یک متخصص لثه می‌توان از پیشرفت بیماری جلوگیری کرد.

رژیم غذایی مناسب

داشتن رژیم غذایی مناسب و استفاده از مواد غذایی مغذی برای حفظ سلامت دندان و لثه‌ها ضروری است. رژیم غذایی شما باید شامل مواد مغذی همچون میوه و سبزیجات، غلات، محصولات لبنی، آجیل و انواع مغزها باشد. اگر به‌ دنبال کاهش التهابات لثه هستید و می‌خواهید دندان‌هایی محکم داشته باشید، اسیدهای چرب امگا 3 موجود در ماهی بسیار کمک کننده است.

ترک دخانیات

سیگار و دخانیات برای تمام اعضای بدن مضر هستند. لثه‌ها از جمله اعضایی هستند که با مصرف سیگار و دخانیات آسیب بسیار زیادی به آن‌ها وارد می‌شود. سیگار و سایر دخانیات سبب تغییر رنگ دندان‌ها و لثه‌ها می‌شوند. با سیاهی لثه‌ها امکان ابتلا به بیماری‌های دهان افزایش می‌یابد.

از نخ دندان و مسواک به صورت مداوم استفاده کنید

افرادی که از مسواک و نخ دندان استفاده نمی‌کنند، بیشتر از سایر افراد مستعد ابتلا به بیماری‌های لثه هستند. برای جلوگیری از ابتلا به التهاب و عفونت لثه توصیه می‌شود که به طور مرتب از مسواک و نخ دندان استفاده کنید. استفاده از مسواک بعد از هر وعده غذایی نقش بسیار مهمی در سلامت دندان و لثه‌ها دارد.

مراجعه به دندان‌پزشک

همان طورکه پیش از این اشاره کردیم، بسیاری از بیماری‌های لثه قابل تشخیص توسط خود فرد نیستند. مراجعه به متخصص لثه و دندان‌پزشک مجرب در تشخیص بیماری‌های پنهان لثه بسیار مهم است. توصیه می‌کنیم که برای بررسی دندان و لثه‌ها هر 6 ماه یک بار به دندان‌پزشک مراجعه نمایید.

بیماری لثه

سوالات متداول

• آیا بیماری لثه قابل سرایت است؟

خیر، بیماری لثه قابل سرایت نیست اما باکتری‌هایی که موجب ایجاد التهاب در لثه شده‌اند می‌توانند از طریق بزاق پخش شوند.

• اگر بیماری‌های لثه به موقع درمان نشوند چه اتفاقی رخ می‌دهد؟

عدم درمان به موقع بیماری‌های لثه سبب پیشرفت بیماری و آسیب به بافت زیرین لثه و استخوان‌های فک می‌شوند.

• دهانشویه چه نقشی در جلوگیری از بیماری لثه دارد؟

دهانشویه نقش بسیار مهمی در کاهش پلاک و جرم، از بین بردن میکروب‌ها و باکتری‌‎های مضر موجود در دهان دارد.

• آیا آب نمک در کاهش عفونت لثه موثر است؟

بله، خاصیت ضدعفونی کننده آ‌ب نمک سبب از بین بردن بسیاری از میکروب‌ها شده و نقش مهمی در تسکین بافت لثه دارد.

• آیا بیماری‌های لثه موجب ابتلا به بیماری‌های قلبی می‌شود؟

اگر بیماری‌های لثه به موقع درمان نشوند، پیشرفت بیماری سبب حرکت باکتری‌ها در بدن خواهند شد. این باکتری‌ها می‌توانند به دریچه‌های قلب به خصوص در بیماران قلبی و عروقی آسیب برسانند.

نتیجه گیری

بیماری لثه یکی از بیماری‌های شایعی است که ممکن است برای هر فردی در زندگی رخ دهد. همان طورکه اشاره کردیم، با استفاده از روش‌های مختلف این بیماری قابل درمان و کنترل است. پس از رعایت نکات گفته شده، کمک گرفتن از متخصص لثه مجرب و با مهارت بالا می‌تواند در درمان شما بسیار مؤثر باشد. این بیماری در مراحل ابتدایی با استفاده از روش‌های خانگی قابل کنترل است اما در مراحل پیشرفته حتما نیاز به دارو و مراجعه به دندان‌پزشک دارد.