چه تمریناتی درد مفصل گیجگاهی-فکی (TMJ) را کاهش می دهند؟

افراد زیادی به دلیل اختلالات مفصل گیجگاهی-فکی (TMJ)، درد زیادی را تحمل می کنند. تمریناتی برای کاهش این درد وجود دارد که قدرت فک را افزایش می دهند. اختلالات مفصل گیجکاهی-فکی، مجموعه ای از مشکلات هستند که بر عضلات و استخوان های فک اثر می گذارند. این اختلالات باعث ایجاد درد در مفصل متصل کننده فک به جمجمه می شوند. این مفصل برای باز و بسته کردن دهان ضروری است. منشا درد مفصل گیجگاهی-فکی ممکن است  ماهیچه های اطراف مفصل و یا خود آن باشد.

روش های درمانی مختلفی برای کاهش درد و گرفتگی عضلات وجود دارد. برخی از این روش ها، همان تمریناتی هستند که باعث قوی شدن فک می شوند.

در این مقاله به اختلالات مفصل گیجگاهی-فکی (TMJ) می پردازیم و برخی تمریناتی را که باعث کاهش درد مفصل و علائم می شوند، نام می بریم.

اختلالات مفصل گیجگاهی-فکی (TMJ) به چه علت ایجاد می شوند؟

مفصل گیجگاهی-فکی (TMJ)، هنگام غذا خوردن، سخن گفتن و یا خمیازه کشیدن به فرد اجازه حرکت دادن فک را می دهد. در واقع، هر مفصل در داخل خود یک دیسک دارد که مانند ضربه گیر عمل می کند. هر گونه اختلال در عضلات، رباط ها و دیسک این سیستم منجر به درد، گرفتگی و ناراحتی می شود.

از مهم ترین عوامل ایجاد کننده اختلالات مفصل گیجگاهی-فکی، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ضربه به فک
• جراحی دندان
• قرار دادن لوله تنفس در هنگام جراحی
• بیماری های خود ایمن
• عفونت ها

از دیگر عوامل می توان به آرتروز (arthritis) و دندان قروچه اشاره کرد. همچنین، علت دقیق اختلالات مفصل TMJ ممکن است واضح نباشد. برای مثال، ممکن است مفصل دچار صدمه شده باشد. صدمه به مفصل می تواند بر موارد زیر تاثیر بگذارد:

• خود مفصل
• دیسک داخل مفصل
• عضلات و رباطات مسئول حرکت فک

درمان درد مفصل گیجگاهی-فکی

6 تمرین برای کاهش درد مفصل گیجگاهی-فکی

برخی ورزش ها و تمریناتی که کششی هستند و یا فک را قوی می کنند، می توانند در کاهش درد مفصل گیجگاهی-فکی موثر باشند. در ادامه به 6 تمرینی می رسیم که می توانند علائم درد را کاهش دهند. البته، قبل از شروع این تمرینات باید با پزشک یا متخصص فیزیوتراپی مشورت کنید. در صورتی که تمرینات باعث درد شدند، باید انجام ها را متوقف کنید.

مقاومت در برابر بسته شدن دهان (resisted mouth closing)

در این تمرین، در حالی که دهان خود را می بندید، باید به چانه فشار وارد کنید. مراحل این تمرین به صورت زیر است:

• شست خود را زیر چانه قرار دهید.
• انگشت اشاره خود را در فاصله میان دهان و چانه بگذارید.
• با استفاده از انگشتان خود، فشاری به سمت پایین به چانه وارد کنید و در همین زمان، شروع به بستن دهان کنید.

مقاومت در برابر باز کردن دهان

یکی دیگر از تمرین ها، مقاومت در در برابر باز کردن دهان است. مراحل این تمرین به صورت زیر است:

• دو انگشت خود را در زیر چانه قرار دهید و با فشار ملایمی که با انگشتان به چانه وارد می کنید، آرام آرام دهانتان را باز نمایید.
• این حالت را برای 3 تا 6 ثانیه نگه دارید.
• سپس دهان خود را ببندید.

درمان درد مفصل گیجگاهی-فکی

حرکت فک به سمت چپ و راست

در این تمرین باید فک را از یک طرف به طرف دیگر حرکت دهید تا به مرور زمان عضلات فک قوی تر شوند:

• با دندان های جلویی خود بر روی جسمی که حدود 2.5 سانتی متر ضخامت دارد، به آرامی گاز بگیرید.
• فک خود را به آرامی از سمتی به سمت دیگر حرکت دهید.
• هرگاه انجام تمرین برای شما آسان شد، می توانید از جسم ضخیم تری استفاده نمایید.

بالا نگه داشتن زبان

در این تمرین، باید به آرامی دهان خود را ببندید و باز کنید و در تمام این مدت، زبان خود را به سقف دهان بچسبانید. باید این حرکت را چندین بار تکرار کنید.

حرکت فک به سمت جلو

در این تمرین به یک جسم نازک نیاز دارید و باید مطابق مراحل زیر عمل کنید:

• جسم نازکی را که حدود 0.5 سانتی متر ضخامت دارد، بین دندان های جلویی خود نگه دارید.
• فک خود را به سمت جلو حرکت دهید تا دندان های فک پایین در جلوی دندان های فک بالا قرار بگیرند.
• با تکرار تمرین، انجام این حرکات برای شما آسان تر می شود. در این صورت می توانید جسم ضخیم تری را میان دندان هایتان قرار دهید.

تمرین بیمارستان های دانشگاه آکسفورد

بیمارستان های دانشگاه آکسفورد، برای قوی تر شدن عضلات فک و جلوگیری از مشکلات مفصلی، انجام یک تمرین خاص را پیشنهاد می دهند. می توانید دو بار در روز و هر دفعه به مدت 2 دقیقه، این تمرین را انجام دهید:

• دهان خود را بسته نگه دارید و بگذارید دندان ها روی یکدیگر قرار بگیرند. نباید دندان ها را به هم بفشارید. زبان را به سقف دهان (پشت دندان های جلویی فک بالا) بچسبانید.
• نوک زبان را تا جای ممکن، به سمت بخش عقبی سقف دهان بچرخانید.
• زبان را در این حالت نگه دارید و سپس دهان خود را به آرامی باز کنید. 5 ثانیه در این حالت بمانید و سپس دهان خود را ببندید.
• این تمرین را به مدت 5 دقیقه تکرار کنید.

درمان درد مفصل گیجگاهی-فکی

چه زمان باید به دندانپزشک مراجعه کرد؟

اگر از درد مفصل گیجگاهی-فکی رنج می برید، بهتر است به دندانپزشک و پزشک مراجعه کنید. پزشک ممکن است انجام فیزیوتراپی را به شما پیشنهاد کند. افراد متخصص در زمینه فیزیوتراپی، برنامه ای را به صورت اختصاصی برای شما تنظیم می کنند تا عضلات فک قوی تر شوند و انعطاف پذیری بهتری داشته باشند.

در برخی افراد، انجام این تمرینات از میزان درد آن ها نمی کاهد. در چنین مواردی، پزشک یا دندانپزشک ممکن است دارو هایی را تجویز نماید. در موارد حاد و شدید، امکان دارد که انجام جراحی پیشنهاد شود. البته، جراحی ریسک بسیار بالایی دارد و ممکن است خطرات و معایب آن بیشتر از مزایای آن باشد. طی جراحی، امکان دارد فک به طور دائمی آسیب ببیند.

کلام آخر

تمریناتی که باید برای کاهش درد مفصل گیجگاهی-فکی انجام داد، معمولا بی خطر هستند. انجام آن ها نیز آسان است و می توانید در هر کجا که هستید، آن ها را انجام دهید. در رابطه با اینکه کدام یک از تمرینات برای شما مناسب تر است، با دندانپزشک یا پزشک خود مشورت کنید. اگر این تمرینات کار ساز نبودند، دندانپزشک روش های دیگری را پیشنهاد می دهد.