پیشگیری و درمان پوسیدگی و کرم خوردگی ریشه دندان

پوسیدگی دندان (tooth decay) زمانی اتفاق می افتد که باکتری های داخل دهان اسید تولید می کنند. این اسید ها، به مینای سطح دندان ها آسیب می زنند. به صورت عامیانه، به پوسیدگی و سوراخ شدن دندان، کرم خوردگی دندان گفته می شود. پوسیدگی ممکن است در هر یک سطوح دندان اتفاق بیفتد: سطح مخصوص جویدن، سطوح کناری و صاف دندان و یا ریشه. امکان دارد پوسیدگی و کرم خوردگی در سطوح ریشه دندان ها رخ دهد.

درمان پوسیدگی ریشه دندان

علت پوسیدگی ریشه دندان چیست؟

پوسیدگی می تواند باعث ایجاد سوراخ ها و حفره هایی در دندان شود. پوسیدگی هر یک بخش های دندان ممکن است به سوراخ شدن ریشه بینجامد. پروسه پوسیدگی در گذر زمان اتفاق می افتد. ابتدا، لایه نازک و چسبنده ای به نام پلاک (plaque) روی دندان ها تشکیل می شود. پلاک زمانی ایجاد می شود که باکتری های دهان از قند ها و نشاسته های باقی مانده از مواد غذایی خورده شده، تغذیه کنند. پلاک به مرور زمان سفت می شود و تارتار (tartar) را تشکیل می دهد. اسیدی که داخل پلاک وجود دارد، مینای سطح دندان ها را تخریب می کند و از بین می برد.

به تدریج، حفرات کوچکی روی مینای دندان ها پدید می آید و باکتری ها از همین طریق به لایه های زیرین دندان نفوذ می کنند. اگر به موقع درمانی صورت نگیرد، باکتری ها به مرکز دندان می رسند و می توانند به اعصاب دندان آسیب وارد کنند.

به طور کلی، دندان های عقبی بیشتر دچار پوسیدگی می شوند؛ زیرا تمیز نگه داشتن آن ها دشوار تر است. همچنین، سوراخ های ناشی از پوسیدگی شدید، بیشتر در سطوح ریشه ایجاد می شوند. به همین دلیل است که درمان پوسیدگی باید سریع و به موقع باشد. در غیر این صورت ممکن است آسیب غیرقابل جبرانی به دندان وارد شود.

درمان پوسیدگی ریشه دندان

نشانه ها و علائم پوسیدگی و سوراخ شدن ریشه دندان

از آن جایی که پوسیدگی در سطح ریشه ایجاد می شود، نمی توانید آن را با چشم خود ببینید. اما معمولا علائمی به وجود می آید که نشان دهنده وجود پوسیدگی است. برای مثال، وجود درد در دهان و حساس شدن دندان ها به سرما و گرما می تواند نشان دهنده کرم خوردگی ریشه ها باشد.

همچنین، اگر احساس می کنید که لثه هایتان در حال عقب رفتن و تحلیل هستند، سریعا به دندانپزشک مراجعه نمایید. عقب رفتن لثه ها می تواند نشان دهنده سوراخ شدن و کرم خوردگی ریشه دندان ها باشد. بدون پوشش لثه ها، ریشه دندان ها نسبت به باکتری ها و پوسیدگی آسیب پذیر تر هستند.

چه افرادی بیشتر در معرض خطر پوسیدگی ریشه دندان هستند؟

پوسیدگی ریشه دندان ممکن است در هر فردی اتفاق بیفتد؛ البته، احتمال ایجاد آن در افراد سالخورده بیشتر است. در واقع، تحقیقات نشان می دهند که در 70 سالگی، احتمال پوسیدگی ریشه دندان ها به بیشترین حد خود می رسد. علت این است که افراد مسن دچار تحلیل پریودنتال (periodontal support loss) می شوند. به تحلیل و فرسودگی بافت های محافظت کننده از دندان، تحلیل پریودنتال گفته می شود.

به مرور زمان و با کهولت سن، بافت های نرم از روی دندان ها عقب می روند و دچار تحلیل می شوند. در مواردی، بخش هایی از ریشه دندان ها نمایان می شود. در این صورت، باکتری ها بسیار آسان تر به ریشه دندان ها نفوذ پیدا می کنند و احتمال التهاب لثه و سوراخ شدن ریشه افزایش می یابد. حتی ممکن است دندان ها لق شوند و از دست بروند.

به علاوه، افراد مسن بیشتر مستعد بیماری هایی مانند دیابت و سندروم های متابولیک هستند. همین مشکلات می توانند احتمال التهاب لثه ها و بیماری پریودنتال را افزایش دهند. تحقیقات نشان داده اند که سیگار کشیدن نیز می تواند احتمال پوسیدگی و سوراخ شدن ریشه دندان ها را بیشتر کند.

درمان پوسیدگی ریشه دندان

پیچیدگی های ناشی از پوسیدگی ریشه

پوسیدگی و کرم خوردگی ریشه ممکن است پیچیدگی های دیگری را نیز ایجاد کند. بنابراین در چنین شرایطی، بهتر است هر چه سریع تر به دندانپزشک مراجعه کنید. پروسه درمانی را عقب نیندازید. در صورت عدم درمان به موقع، امکان دارد پوسیدگی گسترش یابد و آسیب بیشتری بر جای بگذارد.

پوسیدگی ممکن است به بافت نرم مرکز دندان گسترش پیدا کند که به آن پالپ (pulp) گفته می شود. در این صورت، پالپ آسیب دیده و مرده طی پروسه ای به نام عصب کشی (root canal) برداشته می شود. در پروسه عصب کشی، پس از برداشتن پالپ آسیب دیده، کانال های داخل دندان تمیز می شوند و در نهایت سوراخ ایجاد شده، بسته می شود.

درمان پوسیدگی ریشه دندان

درمان پوسیدگی ریشه

درمان پوسیدگی ریشه تفاوت چندانی با درمان دیگر پوسیدگی ها ندارد. البته، ممکن است نیاز به انجام عصب کشی باشد. دندانپزشک ناحیه پوسیده را بر می دارد و سپس دندان را پر می کند. پرکردگی دندان می تواند از مواد مختلفی ساخته شود.

اگر آسیب خیلی عمقی باشد، دندانپزشک معمولا عصب کشی را پیشنهاد می کند. ممکن است در انتهای این پروسه، دندان با روکش (crown) پوشیده شود. زمانی که دندان آسیب شدیدی دیده باشد، از روکش استفاده می شود.

درمان پوسیدگی ریشه دندان

جلوگیری از پوسیدگی و سوراخ شدن ریشه دندان

پیشگیری، بهترین درمان است. رعایت بهداشت دهان می تواند احتمال ایجاد پوسیدگی و سوراخ شدن دندان را کاهش دهد. فلوراید برای پیشگیری از پوسیدگی بسیار موثر است. فلوراید درمانی تخصصی نزد دندانپزشک و یا استفاده از دهانشویه های حاوی فلوراید می تواند نقش به سزایی در مبارزه با پوسیدگی داشته باشد.

همچنین، توصیه می شود روزی 2 مرتبه، پس از وعده های غذایی، دندان های خود را با خمیردندان حاوی فلوراید مسواک بزنید.

با رعایت نکات زیر می توانید از پوسیدگی و سوراخ شدن ریشه دندان ها جلوگیری کنید:

• هر روز از نخ دندان استفاده کنید.
• آب حاوی فلوراید بنوشید.
• از آدامس های بدون شکر استفاده کنید.
• به صورت منظم، برای انجام چکاپ و جرم گیری دندان هایتان به دندانپزشک مراجعه کنید.

کلام آخر

همانطور که گفته شد، ممکن است در ابتدا متوجه پوسیدگی ریشه دندان هایتان نشوید. باید به علائمی مانند حساس شدن دندان ها و احساس درد در دهان توجه کنید. در سنین بالاتر، باید دقت بیشتری داشته باشید؛ چراکه پوسیدگی و سوراخ شدن ریشه دندان ها در افراد سالخورده بیشتر اتفاق می افتد.

در صورتی که احساس می کنید ریشه دندان تان دچار پوسیدگی شده، سریعا به دندانپزشک مراجعه کنید. روش های متعددی برای پیشگیری و درمان کرم خوردگی ریشه دندان ها وجود دارد.