علامت هایی که نشان می دهد دندان شما نیاز به عصب کشی دارد

عصب کشی (root canal) نام پروسه دندانی است که در آن پوسیدگی پالپ و ریشه دندان درمان می شود. خارجی ترین لایه دندان ها، مینا (enamel) است. دومین لایه، عاج (dentin) نام دارد و به داخلی ترین بخش دندان که از بافت نرمی تشکیل شده، پالپ (pulp) گفته می شود که شامل اعصاب، مویرگ های خوبی و بافت پیوندی است. پالپ در ریشه دندان ها نیز وجود دارد.

اگر پوسیدگی به داخلی ترین بخش دندان نفوذ پیدا کند، ممکن است پالپ متورم شود یا عفونت کند. حتی در مواری ممکن است بافت پالپ از بین برود و نکروز شود. برای از بین بردن پوسیدگی، عصب کشی انجام می شود.

چگونه باید متوجه شوید که دندان شما نیاز به عصب کشی دارد؟ آیا پوسیدگی عمیق دندان علائم خاصی دارد؟ در ادامه این مقاله، به این موارد می پردازیم.

عصب کشی چیست؟

در پروسه عصب کشی، پوسیدگی دندان به طور کامل از بین برده می شود و دندان پوسیده تا جای ممکن احیا می شود. برای انجام عصب کشی، دندانپزشک مراحل زیر را انجام می دهد:

• از بین بردن پوسیدگی و باکتری های اضافه دندان؛ مخصوصا در پالپ، ریشه و اعصاب
• ضد عفونی کردن ناحیه با آنتی بیوتیک ها
• پر کردن ریشه های خالی
• بستن سوراخ ایجاد شده برای جلوگیری از ایجاد پوسیدگی جدید

هم دندانپزشک عمومی و هم دندانپزشک متخصص ریشه می توانند پروسه عصب کشی را انجام دهند. عصب کشی، دندان پوسیده را نجات می دهد و از گسترش پوسیدگی و عفونت جلوگیری می کند. البته، پس از انجام این پروسه، دندان ضعیف و شکننده می شود. به همین دلیل است که پس از عصب کشی، دندانپزشک معمولا روی دندان روکش (crown) قرار می دهد.

علائم نیاز دندان به عصب کشی

علائم عصب کشی

اگر میخواهید مطمئن شوید که دندان شما نیاز به عصب کشی دارد یا نه، باید به دندانپزشک مراجعه کنید. البته، علائمی وجود دارند که نشان دهنده پوسیدگی یا آسیب شدید دندان هستند. در صورت مشاهده این علائم، به احتمال زیاد باید عصب کشی انجام دهید. هر چه درمان زود تر انجام شود، نتیجه بهتر خواهد بود.

1.      درد مداوم

درد مداوم دندان نشان می دهد که ممکن است به عصب کشی نیاز داشته باشید. اگر درد شدید و عمیقی در استخوان دندان خود احساس کردید، احتمالا باید عصب کشی انجام دهید. در مواقعی، ممکن است درد به سایر قسمت های صورت مانند فک و دیگر دندان ها گسترش پیدا کند. البته، دندان درد می تواند دلایل دیگری هم داشته باشد؛ برای مثال:

• بیماری لثه
• پوسیدگی شدید و کرم خوردگی دندان
• عفونت سینوس ها
• آسیب دیدن پرکردگی دندان
• دندان نهفته ای که عفونت کرده باشد

صرف نظر از اینکه علت ایجاد درد چیست، بهتر است به دندانپزشک مراجعه کنید تا تشخیص نهایی و درست داده شود.

2.      حساس شدن دندان به سرما و گرما

آیا هنگام خوردن غذاها و نوشیدنی های گرم یا سرد، دندان شما درد می گیرد؟ آیا خوردن بستنی یا نوشیدن چای داغ باعث ناراحتی دندان شما می شود؟

اگر دندان حساس شده باشد، هنگام خوردن غذا های سرد و گرم اذیت می شوید. حساس شدن دندان می تواند نشانگر این باشد که به عصب کشی نیاز دارید. اگر حس درد و ناراحتی پس از خوردن غذا ها هم باقی ماند، بهتر است به دندانپزشک مراجعه کنید. حساس شدن دندان می تواند بیانگر عفونی شدن یا آسیب دیدن اعصاب و مویرگ ها باشد.

3.      تغییر رنگ دندان

عفونت پالپ می تواند باعث تغییر رنگ دندان شود. آسیب فیزیکی به دندان یا از بین رفتن بافت های داخلی دندان به هر دلیل، منجر به آسیب ریشه می شوند و ممکن است رنگ دندان تغییر پیدا کند. این تغییر رنگ در دندان های جلویی، راحت تر قابل مشاهده است.

پالپ دندان ممکن است در اثر نارسایی جریان خون، از بین برود. در این حالت، باید عصب کشی انجام دهید. البته، تغییر رنگ دندان ها می تواند دلایل دیگری هم داشته باشد. به همین دلیل، برای تشخیص نهایی و دقیق باید به دندانپزشک مراجعه کنید. به محض اینکه تغییر رنگی در دندان هایتان مشاهده کردید، برای درمان اقدام کنید.

4.      ورم کردن لثه ها

ورم لثه ها در نزدیکی دندانی که درد می کند، می تواند نشانگر نیاز به عصب کشی باشد. ورم ممکن است از بین برود و دوباره ظاهر شود. در برخی موارد، لثه ورم کرده دردناک است. ورم لثه به وسیله اسیدهای تولید شده از پالپ نکروز شده، ایجاد می شود. التهاب و ورم ممکن است فقط در نزدیکی ریشه دندان باشد و یا در نواحی اطراف دندان ظاهر شود. حتی ممکن است در لثه، جوش (gum boil) یا آبسه به وجود بیاید.

اگر دندان عفونت کرده باشد، ممکن است از جوش ایجاد شده چرک بیرون بریزد. در این حالت، مزه ناخوشایندی در دهان به وجود می آید و دهان بوی بدی می گیرد.

5.      احساس درد هنگام خوردن غذا یا لمس دندان

اگر دندان شما نسبت به لمس یا خوردن غذا حساس است، می تواند نشان دهنده آسیب شدید اعصاب و یا پوسیدگی گسترده دندان باشد. در این صورت باید عصب کشی انجام دهید؛ مخصوصا اگر حساسیت دندان پس از اتمام غذا هم ادامه پیدا کرد. زمانی که پالپ شدیدا آسیب می بیند و بافت های آن شروع به از بین رفتن می کنند، لیگامنتی (ligament) که اطراف نوک ریشه دندان قرار دارد، بیش از حد حساس می شود. مواد زایدی که پالپ در حال نکروز از خود تولید می کند، برای لیگامنت اطراف ریشه اذیت کننده است. در نتیجه، حس درد و ناراحتی ایجاد می شود؛ مخصوصا در زمان خوردن غذا که به دندان فشار وارد می شود.

6.      شکستگی یا ترک خوردن دندان

اگر در حین تصادف، ورزش های رزمی و یا خوردن غذا های سفت، یک یا چند دندان تان ترک خورد و یا شکست، امکان دارد باکتری به دندان نفوذ پیدا کند و التهاب و عفونت ایجاد نماید. حتی اگر دندان آسیب ببیند ولی ترک نخورد، امکان آسیب به اعصاب دندان وجود دارد. اعصاب دندان ملتهب می شوند و درد و حساسیت به وجود می آورند. در این صورت، باید پروسه عصب کشی انجام شود.

7.      حرکت و لق شدن دندان

زمانی که دندان عفونت پیدا می کند، ممکن است لق یا شل شود. عواملی به جز نکروز پالپ باعث لق شدن دندان می شوند. اما به هر حال، شل شدن دندان در جای خود نشان دهنده نیاز آن به عصب کشی است. فرآورده های اسیدی که در اثر از بین رفتن اعصاب و دیگر بخش های پالپ تولید می شوند، استخوان اطراف ریشه را نرم می کنند و باعث لقی دندان می شوند.

اگر در فردی، بیش از یک دندان لق شود، احتمالا علت آن متفاوت است و ممکن است نیازی به انجام عصب کشی نباشد.

علائم نیاز دندان به عصب کشی

آیا پروسه عصب کشی دردناک است؟

عصب کشی ترسناک به نظر می آید. اما با تکنولوژی که امروزه در اختیار دندانپزشکان است، عصب کشی تفاوت چندانی با پروسه های دیگر مانند پرکردن دندان ندارد. دندانپزشک از بی حسی موضعی استفاده می کند؛ در نتیجه، در حین انجام عصب کشی دردی را احساس نمی کنید.

اگر دندان شما نیاز به عصب کشی دارد و تب کرده اید یا صورت شما ورم دارد، دندانپزشک قبل از انجام پروسه، برای شما آنتی بیوتیک تجویز می کند. بدین ترتیب، ممکن است پس از عصب کشی هم درد کمتری داشته باشید.

خود پروسه عصب کشی همانند پر کردن یک دندان بزرگ است؛ البته عصب کشی کمی بیشتر طول می کشد. قبل از شروع، دندانپزشک با استفاده از بی حسی موضعی، ناحیه مورد نظر در دهان شما را بی حس می کند. سپس، پوسیدگی دندان را تمیز می کند و کانال های داخل دندان را ضدعفونی می کند. در نهایت، این کانال ها را پر می کند تا دندان مجددا بسته شود. در حین انجام عصب کشی، دندانپزشک یک پوشش پلاستیکی را دور تا دور دندان مورد نظر قرار می دهد تا مواد عفونی به دیگر دندان ها گسترش پیدا نکند.

پس از اتمام عصب کشی، ممکن است دهان شما کمی حساس و دردناک باشد. می توانید برای کاهش درد، دارو های مسکن ضد درد مانند استامینوفن را مصرف کنید.

آیا می توان از عصب کشی دندان پیشگیری کرد؟

برای پیشگیری از انجام عصب کشی، مهم ترین کار رعایت بهداشت دهان و دندان است؛ در این صورت می توان تا حد زیادی از بروز پوسیدگی و دیگر مشکلات دندانی جلوگیری کرد. برای سالم نگه داشتن دندان ها، می توانید موارد زیر را انجام بدهید:

• حداقل دو بار در روز مسواک بزنید.
• حداقل یکبار در روز نخ دندان بکشید.
• از خمیردندان ها یا دهانشویه های حاوی فلوراید استفاده کنید.
• هر 6 ماه، برای انجام چکاپ به دندانپزشک مراجعه کنید.
• سالی یکبار، در کلینیک دندانپزشکی دندان هایتان را به صورت تخصصی جرم گیری کنید.
• غذا های شیرین و دارای کربوهیدرات بالا را کمتر در رژیم غذایی خود قرار دهید. پس از هر وعده غذایی، با آب دهان خود را بشویید یا مسواک بزنید.

آیا دندان عصب کشی شده هم درد می گیرد و حساس می شود؟

بله، امکان دارد دندانی که عصب کشی شده، دچار درد و ناراحتی شود. عوامل متعددی می توانند این درد را ایجاد کنند؛ برای مثال:

• زمانی که عصب کشی به خوبی بهبود نیافته باشد
• زمانی که کانال های دندان به خوبی ضدعفونی نشده باشند
• پوسیدگی جدیدی که پرکردگی های کانال های دندان را تحت تاثیر قرار داده باشد
• آسیب فیزیکی به دندان که باعث ایجاد پوسیدگی جدید در دندان شود

در چنین مواردی، درمان مجدد ریشه بهترین راه است.

علائم نیاز دندان به عصب کشی

سوالات دیگر در مورد عصب کشی

آیا پس از انجام عصب کشی، دندان باید روکش شود؟ چه کسی این پروسه را انجام می دهد؟ دندانپزشک عمومی یا متخصص درمان ریشه؟ می توانید برای یافتن پاسخ این سوالات و دیگر سوالاتی که برایتان پیش آمده است، با دندانپزشک متخصص مشورت کنید.

کلام آخر

عفونت داخل پالپ دندان می تواند دردناک باشد. اگر دندان درد مداوم دارید و یا دیگر علائم گفته شده را در خود مشاهده کردید، به دندانپزشک مراجعه کنید تا در صورت نیاز، تحت درمان قرار بگیرید. ممکن است نام پروسه عصب کشی کمی ترسناک باشد ولی این پروسه اصلا دردناک نیست و تفاوتی با دیگر درمان های دندانی ندارد. عصب کشی تقریبا در همه افراد موفقیت آمیز است.