متخصص درمان ریشه (عصبکشی)کیست؟
در این نوشته می خوانید:
اندودانتیست ها (endodontist) دندانپزشکان متخصصی هستند که به صورت اختصاصی به درمان درد، بیماری و عفونت دندان ها می پردازند. آن ها برای تشخیص و درمان درد های دندان، آموزش های تخصصی دیده اند و توانایی انجام عصب کشی (root canal) را دارند. روت کانال پروسه ای است که برای درمان و نجات دندان های پوسیده انجام می شود.
متخصصان درمان ریشه در انجام چه کاری تخصص دارند؟
متخصصان درمان ریشه، مشکلاتی را که در رابطه با داخل دندان یا همان پالپ دندانی (tooth pulp) وجود دارد، درمان می کنند. پالپ دندانی حاوی رگ های خونی، اعصاب و بافت پیوندی است. پوسیدگی شدید دندان، صدمه به دندان ها در تصادفات و یا درمان های متعدد دندانپزشکی می توانند باعث التهاب و تورم پالپ شوند. در زمان التهاب پالپ دندان، بهتر است سریعا به اندودانتیست مراجعه شود.
رایج ترین پروسه درمانی که دندانپزشکان متخصص ریشه انجام می دهند، عصب کشی است. در عصب کشی یا روت کانال (root canal)، پالپ و یا اعصاب آسیب دیده دندان برداشته می شود. اگر روت کانال به موقع انجام نشود، پالپ التهاب بیشتری پیدا می کند و در نهایت، دندان می میرد. عفونت و التهاب پالپ بسیار دردناک است.
دندانپزشکان غیر متخصص نیز، می توانند روت کانال را انجام دهند؛ اما متخصص عصبکشی تبحر و مهارت بسیار بیشتری در انجام این کار دارد.
در چه مواقعی باید به دندانپزشک متخصص درمان ریشه مراجعه کنید؟
دندانپزشک، در مواقعی، شما را به اندودانتیست ارجاع می دهد. از دلایل ارجاع به متخصص درمان ریشه، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
دندان درد
دندان درد و یا شکستگی های دندان به آسانی تشخیص داده نمی شوند. به دلیل وجود شبکه گسترده ای از اعصاب در دهان، درد یک دندان ممکن است در دندان های دیگر، سر، گردن و یا گوش ها نیز احساس شود. اندودانتیست ها در تشخیص علت این گونه درد ها و درمان آن ها، مهارت زیادی دارند.
عفونت های باکتریایی
باکتری ها، از طریق سوراخ هایی که در اثر پوسیدگی و یا آسیب در دندان ایجاد شده است، به پالپ دندان می رسند. التهاب و عفونت های باکتریایی پالپ دندان، از رایج ترین دلایل مراجعه افراد به اندودانتیست است.
آسیب و جراحات
اگر دندان در اثر ضربه از جای خود تکان خورده و یا کاملا در آمده است، متخصص عصبکشی این مهارت و توانایی را دارد تا دندان را مجددا در محل خود قرار دهد و آن را ثابت کند. در چنین شرایطی، معمولا عصب کشی نیز انجام می شود.
آسیب پالپ دندان، معمولا در اثر ضربه به دهان ایجاد می شود و متخصص درمان ریشه در درمان این گونه صدمات تخصص دارد. برای مثال، ضربه به دهان کودکی که دندان های دائمی اش هنوز کامل رشد نکرده است، ممکن است باعث توقف رشد بیشتر دندان ها شود. در چنین مواقعی، متخصص درمان ریشه پروسه آپکسیفیکاسیون (apexification) را انجام می دهد. طی این پروسه، استخوان تحریک می شود تا در انتهای ریشه دندان رسوب کند. سپس، عصب کشی انجام می شود و بدین گونه دندان از مرگ نجات می یابد.
شکستگی و ترک خوردن دندان
اگر بخش بزرگی از دندان دچار شکستگی شده باشد، احتمال این که فرد به عصب کشی نیاز پیدا کند، بسیار بالا است. در شکستگی های وخیم دندان، باکتری ها به راحتی می توانند به پالپ دندان آسیب برسانند.
آن چه که باید از ویزیت متخصص عصبکشی انتظار داشته باشید
در اکثر موارد، افراد برای انجام عصب کشی (روت کانال) به اندودانتیست مراجعه می کنند. قبل از این که دندانپزشک پروسه عصب کشی را آغاز کند، فرد تحت بی حسی موضعی قرار می گیرد تا درد کمتری را احساس کند. متخصص درمان ریشه تاج دندان را باز و پالپ را خارج می کند. سپس، کانال ریشه را که از پالپ دندان تا استخوان فک ادامه دارد، تمیز و بزرگ تر می کند. بع علاوه، دندانپزشک ممکن است مقداری دارو روی ناحیه پالپ قرار دهد تا از شروع عفونت جلوگیری کند.
متخصص عصبکشی دندان ، کانال ریشه را با ماده ای لاستیکی پر می کند. این ماده مانند بانداژ (bandage) یا پانسمان عمل می کند. حفره به وجود آمده در دندان نیز، با پر کردگی های موقت (filling) پر می شود. در مواردی هم، روکش موقتی به کار می رود. پس از اتمام پروسه درمان، بیمار ممکن است کمی درد داشته باشد. مسکن های بدون نسخه می توانند به کاهش درد کمک کنند. پس از چند روز، بیمار باید دوباره به متخصص عصبکشی مراجعه کند. در این مرحله، دندانپزشک متخصص پر کردگی و یا روکش موقت را بر می دارد و نوع دائمی آن ها را جایگزین می کند.
دوران بهبودی پس از درمان ریشه دندان
موقعیت و شرایط هر بیمار منحصر به فرد است. دندانپزشک برای هر فرد، باید ها و نباید هایی را تعیین می کند که برای بهبودی کامل باید از آن ها پیروی کرد. دوران نقاهت پس از انجام جراحی های مربوط به ریشه دندان، معمولا طولانی تر است. پس از اتمام درمان، تا چند روز دندان ها حساس تر هستند. به علاوه، ممکن است لثه ها و بافت های دهان کمی ملتهب باشند. در چنین مواقعی، می توان از مسکن ها برای راحتی بیشتر استفاده کرد.
پس از جراحی ریشه دندان، فرد باید به آرامی و با ملایمت مسواک بزند و نباید غذا های سخت و یا خیلی سرد را بجود. اگر پس از جراحی ریشه، درد شدیدی حس می کنید و یا از محل جراحی شده چرک خارج می شود، هر چه سریع تر با اندودانتیست خود تماس بگیرید.
فرد باید تا یک هفته پس از انجام درمان، دوباره به متخصص عصبکشی مراجعه کند تا دندانپزشک شرایط او را بسنجد. همچنین، تا یک هفته پس از عمل جراحی، فرد باید برای باز کردن بخیه ها به متخصص درمان ریشه مراجعه کند. تورم، قرمزی و درد باید پس از تقریبا دو هفته از بین برود.
آیا پس از انجام درمان ریشه باید باز هم به متخصص درمان ریشه مراجعه کنید؟
پس از اتمام درمان، اندودانتیست باید به صورت دوره ای دندان های شما را معاینه کند؛ معمولا هر 6 تا 12 ماه یکبار. با انجام این کار، دندانپزشک اطمینان حاصل می کند که دندان به درستی بهبود یافته است. در برخی موارد، دو سال طول می کشد تا آبسه دندان کاملا التیام یابد؛ به همین دلیل چکاپ های دوره ای تا دو سال بعد از انجام درمان اولیه، ادامه پیدا می کنند.
عصبکشی مجدد دندان
در برخی موارد، دندانی که تحت درمان اندودانتیک (endodontic treatment) قرار گرفته است، به درستی بهبود پیدا نمی کند و دندان درد همچنان ادامه می یابد. در موارد بسیار نادر، در ابتدا عصب کشی دندان جواب می دهد اما ماه ها بعد، دندان درد دوباره آغاز می شود. در چنین مواقعی، بیمار باید تحت درمان عصب کشی مجدد قرار بگیرد.
کلام آخر
علم دندانپزشکی همواره در حال پیشرفت است و روز به روز بر پیچیدگی درمان های عصبکشی دندان اضافه می شود. به همین دلیل طبیعی است که متخصص عصبکشی برای درمان، از روش های جدید که برای بیمار ناشناخته است، استفاده کند. در مواردی نیز، فرد به درمان مجدد نیاز پیدا می کند. متخصصان درمان ریشه نقش بسیار مهمی در حفظ سلامت دهان و دندان ها دارند. با چکاپ های روتین، می توان به طور کلی از بروز دندان درد و عفونت دندان ها پیشگیری کرد.
پاسخ دهید
میخواهید به بحث بپیوندید؟مشارکت رایگان.